Dlaczego należy samodzielnie badać piersi

Rak piersi to najczęściej diagnozowany nowotwór złośliwy u kobiet na całym świecie. Z biegiem lat zachorowalność nadal rośnie. Statystycznie co roku wykrywa się go u 18 tysięcy kobiet. Średnio co trzeci przypadek jest zakończony śmiercią.   Wczesne wykrycie raka piersi ma kluczowe znaczenie w leczeniu i radykalnie zwiększa szanse na przeżycie chorej. Jeśli nastąpi ono zbyt późno, komórki rakowe mogą rozprzestrzenić się do węzłów chłonnych i innych części ciała, co znacznie utrudnia leczenie. Dlatego niezwykle ważna jest odpowiednia profilaktyka i postępowanie w przypadku wykrycia jakichkolwiek niepokojących objawów.  

Czynniki ryzyka

Rak piersi nadal niesie ze sobą wiele niewiadomych. Wadliwe komórki gruczoły piersiowego namnażają się, tworząc guz. W niektórych przypadkach dochodzi do powstawania przerzutów. To oznacza, że komórki nowotworowe przemieszczają się na inne tkanki i tworzą kolejne ogniska choroby. Jednak przyczyny powstawania zmian w organizmie pozostają nieznane.  

Do czynników ryzyka zalicza się płeć. U kobiet występuje większe prawdopodobieństwo zachorowania na raka piersi, co nie oznacza, że nie ma takiej możliwości u mężczyzn. Prawdopodobieństwo zachorowania na raka rośnie wraz z wiekiem. Choroba najczęściej dotyka osoby po 50. roku życia, choć zdarzają się i przypadki choroby u młodszych osób. W grupie ryzyka są również kobiety, które urodziły pierwsze dziecko po 35. roku życia, nieposiadające potomstwa czy niekarmiące piersią.   Wpływ na zachorowanie mają również czynniki hormonalne.

W grupie podwyższonego ryzyka są kobiety, które miały pierwszą miesiączkę przed 12. rokiem życia oraz te, które przebyły menopauzę po 55. roku życia. Większą zachorowalność obserwuje się u kobiet stosujących długotrwałą hormonalną terapię zastępczą.   Kolejnym niekorzystnym czynnikiem jest narażenie na działanie promieniowania jonizującego. Podwyższone ryzyko jest również w przypadku robienia częstych badań wykorzystujących tę metodę do diagnostyki.   Ważnym czynnikiem są obciążenia rodzinne.

Ryzyko wzrasta, gdy u krewnych pierwszego stopnia, czyli matki, siostry czy córki, wystąpił rak piersi. Warto wspomnieć, że ok. 5% przypadków chorych przyczynę stanowią czynniki genetyczne, które są efektem mutacji w genie BRCA1 i BRCA2.   Warto zwrócić uwagę na prowadzony styl życia. Nadmierne spożywanie tłuszczu zwierzęcego może być czynnikiem ryzyka. Zwłaszcza u kobiet, u których pojawiają się również: otyłość, nadciśnienie tętnicze oraz cukrzyca. Tak samo w przypadku nadużywania czy regularnego picia alkoholu.   Czynnikiem ryzyka są również inne nowotwory np. rak jajnika, trzonu macicy, wcześniej przebyty rak piersi czy sutka.  

Profilaktyka

Dzięki odpowiedniej profilaktyce, czyli zapobieganiu występowaniu choroby, można zmniejszyć śmiertelność na raka piersi. Warto wyeliminować czynniki ryzyka, na które ma się wpływ np. dietę.   Trzeba również pamiętać o regularnych badaniach profilaktycznych. Ich podstawą jest samobadanie piersi. To nieinwazyjne i łatwe badanie, które przeprowadza się samemu w bezpiecznej, spokojnej przestrzeni. Należy wykonywać je systematycznie. Już po ukończenia 20. roku życia warto samodzielnie badać biust raz w miesiącu.

Samobadanie najlepiej przeprowadzić tydzień po menstruacji, kiedy piersi nie są obrzmiałe ani tkliwe. W badaniu liczy się dokładność i brak pośpiechu.   Badania można dokonywać własną ręką albo korzystając ze specjalnych rękawic np. FemiGlove. Rękawica powoduje zwiększenie czułości dotyku, co pozwala na dokładniejsze badanie. Dzięki redukcji tarcia między palcami a skórą zapobiega przemieszczaniu się zmian podczas badania, a guzki stają się bardziej wyczuwalne.  

Dlaczego należy samodzielnie badać piersi?

Samobadanie należy wykonywać regularnie. Dzięki temu można poznać własne piersi, co pozwoli wykryć niepokojące zmiany. W przeciwnym wypadku bez znajomości własnego ciała nie wiadomo, czy pojawiająca się zmiana jest poważna i szkodliwa, czy stanowi naturalną część organizmu. Warto zwrócić uwagę na zmiany skóry piersi (wszelkie przebarwienia, pieprzyki, naczyniaki), wyczuwalne nowe guzki, powiększenie węzłów chłonnych pachy, wciągniętą brodawkę sutkową czy wyciek z brodawki.  

Należy pamiętać, że piersi naturalnie zmieniają się wraz z wiekiem i pod wpływem wahań poziomu hormonów w trakcie cyklu miesięcznego. Większość guzków piersi nie jest nowotworowa, ale nadal konieczne jest zgłaszanie lekarzowi wszelkich zmian, aby mógł zdecydować, czy potrzebne są dalsze działania.  

Przeczytaj także:

Specjalna rękawica do samobadania piersi FemiGlove – zwiększa czułość dotyku aż 8-krotnie.

Wyznaczanie dni płodnych i niepłodnych za pomocą testera owulacyjnego ze śliny